
Ο Τρόπος που σκέπτομαι καθορίζει το πως αισθάνομαι
Καθημερινά κατακλυζόμαστε από συναισθήματα, τα οποία είναι η ανταπόκριση στον τρόπο που σκεπτόμαστε.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ → ΣΚΕΨΗ → ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ
Ας θεωρήσουμε ότι βιώνουμε μια αρνητική κατάσταση. Για παράδειγμα μια απόρριψη. Ίσως ένα από τα δυσκολότερα πράγματα για να διαχειριστεί ένας άνθρωπος. Αναρωτιόμαστε τι συνέβη, γιατί έγινε αυτό, πώς προέκυψε. Μπορεί δικαίως ή αδίκως, να αποδώσουμε ευθύνες στην άλλη πλευρά, όπως αγνωμοσύνη, ασυνέπεια, ψευτιά, προδοσία κτλ. Επειδή όμως είμαστε εγωκεντρικοί, συνήθως ζητούμε ευθύνες από τον εαυτό μας. Λέω ότι αν ήμουν αρκετά καλός, αρκετά γοητευτικός, αν η απώλειά μου ήταν μεγάλη για την άλλη πλευρά , ο άλλος δε θα διακινδύνευε να με χάσει .
Θα προσπαθούσε να με κρατήσει, δε θα μου φερόταν άσχημα, θα με υπολόγιζε ή θα συγχωρούσε αυτό που μου καταλογίζει. Αποτέλεσμα τέτοιων σκέψεων είναι να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι είμαι ανεπαρκής. Από την στιγμή που θα σκεφτώ κάτι τέτοιο, τα συναισθήματα που θα προκύψουν είναι αρνητικά, π.χ. λύπη , φόβος, θυμός, αυτουποτίμηση κτλ. Επειδή το κουμπί για να τροποποιούνται τα συναισθήματα δεν έχει βρεθεί, λογικό είναι να εστιάσω στις σκέψεις μου. Ουσιαστικά να εξετάσω την πραγματικότητα και να διαπιστώσω αν ισχύει αυτό που σκέφτηκα.
— Αν αυτό που σκέφτηκα ΔΕΝ ισχύει, ανακόπτονται τα αρνητικά συναισθήματα. Δεν μπορώ να αισθάνομαι δυσάρεστα για πράγματα που δεν ισχύουν. Κάποιος μπορεί να με απορρίψει επειδή έχει δικά του κριτήρια και προτεραιότητες , ορθά ή όχι.
— Αν αυτό που σκέφτηκα ισχύει, προέχει να ανασυγκροτήσω τις δυνάμεις μου και να ξεκινήσω την προσπάθεια αυτοβελτίωσης. Και στις δύο περιπτώσεις, δεν πέφτω στη δίνη των αρνητικών συναισθημάτων, δεν αυτομέμφομαι, απλά με ορθή κρίση και λογική διαχειρίζομαι την πραγματικότητα. Μου αναλογεί προσωπική ενδοσκόπηση και η απόρριψη υπήρξε αφορμή και μάθημα για να επανεξετάσω τη στάση μου.
Βασική προυπόθεση είναι να μπορώ να διακρίνω ότι ο κάθε άνθρωπος έχει δική του γνώμη , ότι μπορεί να φερθεί άπρεπα, ότι μπορεί να με αδικήσει, να με ξεγαλάσει. Το να έχω υπάρξει καθ΄όλα δίκαιος, δεν είναι πάντα ικανό να συμπαρασύρει ευχάριστα και την άλλη πλευρά. Επίσης κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να με ανέχεται και να με κανακεύει εσαεί. Το παραπάνω αποτελεί ένα απλουστευμένο μοντέλο συμπεριφορικής αντιμετώπισης της καθημερινότητος. Ο αναγνώστης μπορεί να καταλάβει, ότι η επίλυση δυσάρεστων καταστάσεων, ειδικά όταν εμπεριέχεται συναισθηματική εμπλοκή, είναι σύνθετη. και αυτό διότι συνήθως δρα συσσωρευτικά, συγκρίνεται και προστίθεται σε προηγούμενες δυσάρεστες εμπειρίες.
Και όλα μαζί ανάγονται στις πυρηνικές πεποιθήσεις που δημιουργήθηκαν κατά την παιδική ηλικία και συχνά αποτελούν τροχοπέδη στην περαιτέρω ψυχοσυναισθηματική μας ανάπτυξη. Οπότε για μια ακόμη φορά, ο καλός Παιδοψυχίατρος, θα σας συνοδεύσει στο δρόμο της αυτοπαρατήρησης και το αρχικό στάδιο της αυτοεξάρτησης . Μετά ακολουθεί η αποφυγή του μονοπατιού του ετεροκαθορισμού, αλλά αυτό είναι μια άλλη κουβέντα .
Η σκέψη σαν διαδικασία είναι ένας μηχανισμός του νου που μπαίνει σε δράση για την λήψη αποφάσεων, κατανόησης γεγονότων, δημιουργίας έργων και πράξεων. Η σκέψη είναι ένα όχημα αναπόλησης του παρελθόντος και αναπαριστά με κάθε λεπτομέρεια σκηνές που έχουμε ζήσει. Σαν ένα τηλεκοντρόλ που βάζει σε ενέργεια το βίντεο της μνήμης μας όπου είναι καταγεγραμμένα όλα όσα έχουμε βιώσει. Είναι επίσης ένας άριστος σκηνοθέτης που με μεγάλη μαεστρία στήνει σκηνές από το μέλλον στο κινηματογραφικό στούντιο του ανθρώπινου εγκεφάλου, ανάλογα με τις επιθυμίες αλλά και τους φόβους που φωλιάζουν στην ψυχή του καθενός. Η σκέψη έχει δυναμική ενέργεια , είναι ο σπόρος που φυτεύουμε ασυνείδητα μέσα στο χωράφι του υποσυνείδητου μας και όπως πολύ καλά ξέρουμε, ότι σπείρεις θα θερίσεις. Η σκέψη είναι ζωντανή. Δίνει μορφή στον κόσμο , την πραγματικότητα μας και τη στάση μας απέναντι στην πορεία και την εξέλιξη μας. Οπότε το να σκεφτόμαστε ορθά και θετικά είναι σημαντικό, καθόλου αμελητέο.
Θα ήθελα , για μια ακόμη φορά να καταστεί σαφές, ότι ο στόχος των άρθρων είναι να αποτελούν τον οίστρο, και όχι τυφλοσούρτι διάγνωσης και θεραπείας επί παντός του επιστητού.
Θώμη Κουμπούρα